Besinler üçe ayrılır:
- Enerji Verici Besinler: Karbonhidratlar (Şekerler) ve Yağlar
- Yapıcı ve Onarıcı Besinler: Proteinler
- Düzenleyici Besinler: Vitaminler, Mineraller ve Su
Karbonhidratlar
- Vücudumuzun en öncelikli enerji kaynağıdır. Yani vücudumuzda önce karbonhidratlardan, karbonhidratlar bitince de yağlardan enerji elde edilir.
- Karbonhidratlara iyot damlatıldığında mor renk oluşur.
- Örnekler: Tahıllar ve tahıl ürünleri (ekmek, simit, pirinç, mısır vs.), unlu mamüller (makarna, börek vs.), patates, şekerli gıdalar (bal, pekmez, reçel, çikolata, kola vs.)
Yağlar
- Karbonhidratlardan sonra gelen enerji kaynağıdır. Yani vücudumuzda önce karbonhidratlardan, karbonhidratlar bitince de yağlardan enerji elde edilir.
- Karbonhidratlardan daha çok enerji verir ama sindirimi daha zordur.
- Beyaz kağıda yağ sürüldüğünde yağ şeffaflaşır.
- Hayvansal Yağlara Örnekler: Et ve et ürünleri, süt ve süt ürünleri (tereyağı vs.), balık vs. yağ içerir.
- Bitkisel Yağlara Örnekler: Ayçiçek, mısır, zeytin, fındık, ceviz, soya, susam (tahin ve helva) vs. yağ içerir.
Proteinler
- Asıl görevi vücutta yapım-onarım faaliyetleridir.
- Vücudun ve kasların büyümesini ve gelişmesini, yaraların onarılmasını, tırnak ve saçların uzamasını sağlar.
- Proteinlere nitrik asit (kezzap, HNO3) damlatıldığında sarı renk oluşur.
- Hayvansal Protein Kaynakları: Et ve et ürünleri, süt ve süt ürünleri (peynir, yoğurt, ayran vs.), balık, tavuk, yumurta vs.
- Bitkisel Protein Kaynakları: Kuru baklagiller (fasülye, nohut, bezelye, mercimek vs.)
Vitaminler
- Vitaminler, düzenliyici besinlerdir.
- Vitamin eksikliğinde sağlık sorunları oluşur.
- C vitamini: Turunçgillerde bolca bulunur. Vücut direncini artırır.
- D-vitamini: Büyümeyi sağlar. Çoğunlukla Güneş sayesinde vücut tarafından üretilir.
Mineraller
- Mineraller de düzenleyici besinlerdir.
- Tüm besinlerde mineral bulunur.
- Mineral eksikliğinde sağlık sorunları oluşur.
- Kalsiyum (Ca): Kemik oluşumu sağlar. Süt ve süt ürünlerinde bolca bulunur.
- Demir (Fe): Kan oluşumunu sağlar. Üzüm ve pekmezde bolca bulunur.
Su
- Su, vücudumuzun işleyişi için en önemli ve olmazsa olmaz düzenliyici besindir.
- İnsan vücudunun yaklaşık %70'i sudur. Bir insan en fazla 2-3 gün susuz yaşayabilir.
- Besinlerin sindirilmesinde, kanın yapısında (oksijen/karbondioksit ve hücrelere besin taşınmasında) rol oynar.