Skip to main content

Besin Türleri (Besin İçerikleri)

Besinler üçe ayrılır:

  1. Enerji Verici Besinler: Karbonhidratlar (Şekerler) ve Yağlar
  2. Yapıcı ve Onarıcı Besinler: Proteinler
  3. Düzenleyici Besinler: Vitaminler, Mineraller ve Su

Karbonhidratlar

  • Vücudumuzun en öncelikli enerji kaynağıdır. Yani vücudumuzda önce karbonhidratlardan, karbonhidratlar bitince de yağlardan enerji elde edilir.
  • Karbonhidratlara iyot damlatıldığında mor renk oluşur.
  • Örnekler: Tahıllar ve tahıl ürünleri (ekmek, simit, pirinç, mısır vs.), unlu mamüller (makarna, börek vs.), patates, şekerli gıdalar (bal, pekmez, reçel, çikolata, kola vs.)

Yağlar

  • Karbonhidratlardan sonra gelen enerji kaynağıdır. Yani vücudumuzda önce karbonhidratlardan, karbonhidratlar bitince de yağlardan enerji elde edilir.
  • Karbonhidratlardan daha çok enerji verir ama sindirimi daha zordur.
  • Beyaz kağıda yağ sürüldüğünde yağ şeffaflaşır.
  • Hayvansal Yağlara Örnekler: Et ve et ürünleri, süt ve süt ürünleri (tereyağı vs.), balık vs. yağ içerir.
  • Bitkisel Yağlara Örnekler: Ayçiçek, mısır, zeytin, fındık, ceviz, soya, susam (tahin ve helva) vs. yağ içerir.

Proteinler

  • Asıl görevi vücutta yapım-onarım faaliyetleridir.
  • Vücudun ve kasların büyümesini ve gelişmesini, yaraların onarılmasını, tırnak ve saçların uzamasını sağlar.
  • Proteinlere nitrik asit (kezzap, HNO3) damlatıldığında sarı renk oluşur.
  • Hayvansal Protein Kaynakları: Et ve et ürünleri, süt ve süt ürünleri (peynir, yoğurt, ayran vs.), balık, tavuk, yumurta vs.
  • Bitkisel Protein Kaynakları: Kuru baklagiller (fasülye, nohut, bezelye, mercimek vs.)

Vitaminler

  • Vitaminler, düzenliyici besinlerdir.
  • Vitamin eksikliğinde sağlık sorunları oluşur.
  • C vitamini: Turunçgillerde bolca bulunur. Vücut direncini artırır.
  • D-vitamini: Büyümeyi sağlar. Çoğunlukla Güneş sayesinde vücut tarafından üretilir.

Mineraller

  • Mineraller de düzenleyici besinlerdir.
  • Tüm besinlerde mineral bulunur.
  • Mineral eksikliğinde sağlık sorunları oluşur.
  • Kalsiyum (Ca): Kemik oluşumu sağlar. Süt ve süt ürünlerinde bolca bulunur.
  • Demir (Fe): Kan oluşumunu sağlar. Üzüm ve pekmezde bolca bulunur.

Su

  • Su, vücudumuzun işleyişi için en önemli ve olmazsa olmaz düzenliyici besindir.
  • İnsan vücudunun yaklaşık %70'i sudur. Bir insan en fazla 2-3 gün susuz yaşayabilir.
  • Besinlerin sindirilmesinde, kanın yapısında (oksijen/karbondioksit ve hücrelere besin taşınmasında) rol oynar.