Skip to main content

İsimler (Adlar)

Canlı veya cansız bütün varlıkları, fikirleri, düşünceleri, hisleri, duyguları karşılayan sözcüklerdir. Örnekler: Ali, muz, elma, hava, basınç, üzüntü, mutluluk, sürü, koyun, rüya vb.

Varlıkların oluşlarına göre isimler:
  1. Somut isimler: Beş duyu organımız olan göz(görme), kulak(işitme), dil(tatma), burun(koklama) ve deri(dokunma) ile algılayabildiğimiz kelimelere somut denir. Bir sözcüğün somut olabilmesi için tüm duyu organlarıyla algılanabilmesi gerekmez ancak en az biriyle algılanabilmesi gerekir. Mesela "elma" kelimesini ele alırsak; dokunabiliriz, görebiliriz, tadabiliriz ama işitemeyiz, yani "elma" sözcüğü somut anlamlıdır. "Zihin" sözcüğünü ele aldığımızda ise ne görebiliz ne işitebilir ne de tadabiliriz, yani "zihin" kelimesi somut anlamlı değildir.
    Örnekler: kitap, araba, elma, armut, zencefil, kağıt, defter, süt, inek, keçi, kalem, silgi, musluk, su, rüzgar, ses, ışık, sarı, okul, duvar, hastane, insan, kedi, köpek, böcek, ağaç, çiçek, bitki, bakteri, amip, öglena, hücre vb.
  2. Soyut isimler: Beş duyu organımız olan göz(görme), kulak(işitme), dil(tatma), burun(koklama) ve deri(dokunma) ile algılayamadığımız kelimelere soyut denir. Bir sözcüğün soyut olabilmesi için hiçbir duyu organıyla algınamaması gerekir. Mesela "elma" kelimesini ele alırsak; dokunabiliriz, görebiliriz, tadabiliriz ama işitemeyiz, yani "elma" sözcüğü somut anlamlıdır. "Zihin" sözcüğünü ele aldığımızda ise ne görebiliz ne işitebilir ne de tadabiliriz, yani "zihin" kelimesi soyut.
    Örnekler: Zihin, ruh, üzüntü, mutluluk, sevinç, vicdan, umut, sevinç, keder vb.
Varlıkların verilişlerine göre isimler:
  1. Özel İsim: Tek olan, eşi benzeri bulunmayan varlıklara verilen isimlerdir.
    Örnekler: Ali, Türkiye, Ankara, Tübitak vb.
  2. Cins İsim: Belirli bir grup varlığın ortak ismine cins isim denir.
    Örnekler: insan, maymun, kitap vb.
Varlıkların sayılarına göre isimler:
  1. Tekil İsim: Yalnızca bir varlığı karşılan, "-ler/-lar" eki almayan isimlerdir.
    Örnekler: Armut, elma, Ayşe, kalem, kitap vb.
  2. Çoğul İsim: "-ler/-lar" ekini alarak birden çok varlığı karşılayan isimlerdir.
    Örnekler: Ağaçlar, çiçekler, böcekler vb.
  3. Topluluk İsimler: "-ler/-lar" ekini almayarak birden fazla varlığı karşılayan isimlerdir.
    Örnekler: Ordu, sürü, orman vb.