Ekonomik değeri olan (yani parasal değeri olan) minerallere "maden" denir.
- Çoğu madenin kullanılabilmesi için fabrikalarda işlenmesi gerekir.
- Ancak kömür (taş kömürü, linyit vs.) madeninin işlenmesine gerek yoktur.
- Her madenin farklı kullanım alanı vardır.
- Madenler, teknolojinin gelişmesine katkı sağlar.
Su, toprak altından çıkartılmayanlar (örneğin bitkiler, odun, kereste vs.) ve insanların ürettikleri (cam vs.) maden değildir.
Demir | Sanayide kullanılan en temel (ana) metaldir. |
Bakır | Elektrik ve elektronik sanayinin ana metalidir. Elektrik kablosu yapımında, mutfak eşyalarının yapımında kullanılır. Artvin (Murgul), Kastamonu, Elazığ, Rize vs. çıkarılır. |
Aluminyum | Gri renklidir. Mutfak eşyası (tencere vs.) yapımında, dayanıklı tüketim eşyalarında ve araba jantlarında kullanılır. Uçak, otomotiv sanayi ve inşaatta da kullanılır. |
Altın | Kuyumculukta (ziynet eşyasında, altın takılarda), altın kaplama ve süsleme, elektrik elektronik, diş hekimliği (altın diş), dekorasyon, madalya yapımı, resmi para ve madalya yapımında kullanılır. Altın çok iyi bir iletkendir. Bilgisayar ve cep telefonlarında kullanılır. Altın oldukça serttir ve paslanmaz. İzmir (Bergama), Balıkesir, Manisa, Uşak, Gümüşhane vs. çıkarılır. |
Gümüş | Ayna, pil, madeni para, mücevher, süs eşyası, vazo, çatal-kaşık vs. yapımında kullanılır. |
Bronz | |
Bor | Isıya dayanıklı sanayi camı üretiminde, temizlik ürünlerinde (örneğin deterjanlarda) ve seramik sanayinde kullanılır. Dünyada en çok Türkiye'de (%72) bulunur. Türkiye'de en çok çıkarılan maden "bor"dur. Balıkesir, Bursa, Kütahya, Eskişehir vs. çıkarılır. |
Elmas | En değerli madenlerden biridir. Kuyumculukta (yüzük, kolye gibi takı ve mücevher yapımında) kullanılır. |
Mermer | Mutfak tezgahı, banyo tezgahı, merdiven, zemin vs. olarak kullanılır. Heykel gibi sanat eserleri, mezar taşı yapımında kullanılır. Afyon, Kütahya, Marmara Adası, Kırşehir, Tokat, İzmir vs. çıkarılır. |
Kömür | İşlenmesine gerek yoktur. Soba ve kaloriferlerde yakıldığında konutları ısınma amaçlı kullanılır. Termik santrallerinde yakıldığında elektrik elde etmek kullanılır. İçindeki bileşiklerden kimyasal madde ve ilaç yapılır. Taş kömürü, linyit vs. çeşitleri vardır. Linyit: asfalt yapımında da kullanılır. |
Civa | Sıvıdır ve zehirlidir. Termometrenin içindeki genleşen/büzüşen sıvı civadır. |
Silis, Silika | Saf kum silikadan oluşur. Silika, camın ana maddesidir. Saf kum ısıtılırsa cam elde edilir. |
Tunsten | Ampül yapımında kullanılır. |
Krom | Elektronik eşyalarda ve yapay uydularda kullanılır. Paslanmadığı için uçak ve gemi yapımında, paslanmaz çelik üretiminde, boya maddelerinde, seramiklerde kullanılır. |
Nikel | Çekiç, pense vs yapımında, paslanmaz çelik üretiminde, uçak ve gemi yapımında, jet motorlarında kullanılır. |
Kurşun | Radyasyonu en az geçiren madde olduğu için zararlı ışınlardan korunmada ve akü/pil yapımında kullanılır. |
Çinko | Otomobil parçalarında, pil yapımında, TV ekranı üretiminde, floresan lambalarda kullanılır. |