Zamirler, isimlerin yerini tutabilen ve onların yerine kullanılabilen kelimelerdir.
- Zamirler cümlede isim yerine kullanılır, dolayısıyla ek alıp çekimlenebilirler.
- Yalnızca bir ismin yerine kullanılmak zorunda değildir. Birden çok ismin yerine de kullanılabilirler.
- İsim tamlamalarında tamlayan veya tamlanan olarak kullanılabilirler.
- Zamirler sözcük durumundaki zamirler ve ek durumundaki zamirler olmak üzere ikiye ayrılır.
Sözcük halindeki zamirler
- Kişi zamirleri:Kişi isimlerinin yerinie kullanılan zamirlere “kişi zamiri” denir. Kişi zamirleri, “ben, sen, o, biz, siz, onlar, kendi” ve diğer çekimlenmiş hâlleridir. Kendi zamiri "Dönüşlülük zamiri" olarak da bilinir.
Ahmet, ödevlerini yaptıktan sonra babasına kontrol ettirdi. --> O, ödevlerini yaptıktan sonra babasına kontrol ettirdi.
Canan, Sinem ve Ali birlikte sinemaya gittiler. --> Onlar birlikte sinemaya gittiler
- İşaret zamirleri:
İsimlerin yerine işaret yoluyla kullanılan zamirlere “işaret zamiri” denir. İşaret zamirleri; “bu, öteki, şu, o, şunlar, onlar, bura, orası...” ve diğer çekimlenmiş hâlleridir.
Kalemini bana verir misin? --> Onu bana verir misin?
Çabuk telefonu annene götür! --> Çabuk onu annene götür!
- Belgisiz zamirler:
Hangi cismin, hangi varlığın yerine kullanıldığı kesin olarak belli olmayan zamirlere, belgisiz zamir adı denir. Belgisiz zamirler yerini kullanıldığı ismin sayısı, uzunluğu, miktarı gibi parametreler ile ilgili kesin bir bilgi vermeyen zamirlerdir. Yaygın olarak kullanılan belgisiz zamirler şunlardır: “Kimi, kimse, her biri, hiç kimse, kimisi, herkes, bazıları, hiçbiri, herhangi biri vb.”
Tüm öğrenci ve öğretmenleri okulun konferans salonuna topla! --> Herkesi okulun konferans salonuna topla!
Canan, Sinem ve Ali birlikte sinemaya gittiler. --> Onlar birlikte sinemaya gittiler
- Soru zamirleri:
İsimlerin yerine soru yoluyla gelen zamirlere, soru zamirleri adı deinr. “Kimden, kime, hangisi, nereden, neden ,kaç tanesi” gibi sözcükler soru zamirleridir.
Kimler okul sonrası partiye geliyor?
Nereden geliyorsunuz?
Ek halindeki zamirler
- İyelik (Aitlik) Eki:
Yanına geldiği(eklendiği) ismin kime ait olduğunu gösteren eklerdir:
- 1. tekil şahıs iyelik(aitlik) eki → - kardeşim
- 2. tekil şahıs iyelik(aitlik) eki → - kardeşin
- 3. tekil şahıs iyelik(aitlik) eki → - kardeşi
- 1. çoğul şahıs iyelik(aitlik) eki → - kardeşimiz
- 2. çoğul şahıs iyelik(aitlik) eki → - kardeşiniz
- 3. çoğul şahıs iyelik(aitlik) eki → - kardeşleri
Örnekler:
- Kardeşin çok tatlı gözüküyor!
- Saçlarını yeni kestirdi.
- Abisinin çok güzel bilgisayar oyunu varmış!
- İlgi zamirleri
Belirtili isim tamlamalarında kullanılan tamlanan yerine kullanılır. Yanına geldiği(eklendiği) sözcüğe bitişik yazılır ve ismin yerine gelir.
- Seninki de çok yaramazmış!
- Kitabını evde unuttuysan benimkini paylaşabiliriz.