Skip to main content

Uzay Araştırmaları

İnsanlık var olduğundan beri her zaman gökyüzünü merak etmiştir. Takım yıldızlarına mitolojik isimlerin verilmesinin sebebi de budur. İnsanlar mağraların duvarlarına yıldızların ve gök cisimlerinin resimlerini çizmişlerdir. Eski medeniyetler parşömen ve taşların üzerine ilk yıldız haritalarını çizmiştir.

Astronomi ve matematik alanında yetişen Ali Kuşçu, Semerkantta doğmuştur.
Ali Kuşçu Ayasofyada müderris yani eğitim görevlisi olarak çalışmıştır.
- Astronomi ve Matematik konuları üzerine dersler vermiştir.
- Güneş saatleri yapmıştır.
- İstanbulun enlem ve boylamarını ölçmüştür.
- Ayın ilk haritasını çıkarmıştır.
Bu nedenle ayın bir kısmına Ali Kuşçunun adı verilmiştir.
Ali Kuşçu "Risale Fil - Hey " kitabında gezegenlerin hareketleri ve birbirine olan uzaklıklarından bahsetmektedir.

Gök bilimi ile ilgilenen diğer kişiler :
- Biruni
- Uluğ Bey
- Kepler
- Harezmi
- Kopernik
- Galileo

Uluğ Bey: Baltamyusdan sonra ilk kapsamlı yıldız cetvelini hazırlamıştır.

Galileo: Ayın evrelerini ve yeryüzü şekillerini incelemiştir. Güneşin de kendi etrafında döndüğünü Güneş lekelerinin aynı yöndeki hareketini izleyerek tespit etmiştir.

Kopernik: Modern gök biliminin kurucusu olarak bilinen Kopernik, gezegenlerin Güneş etrafında döndüğünü belirten bir teori ortaya atmıştır.

Edwin Hubble: Galaksilerin birbirinden uzaklaştığını gözlemleyerek evrenin genişlediğini keşfetmiştir.

İlk medeniyetler yıldızların konumlarından yararlanarak yönlerini bulumuştur. Ayın ve güneşin konumlarından ise takvimler yapmışlardır. Millattan önce 1400lü yıllarda antik Mısırlılar piramit ve tapınaklarının üzerine Satürn, Venüs, Jüpiter ve Merkürün resmlerini çizmişlerdir.

Not: Teleskobu icat eden kişi Galileo olarak bilinir. Aslında ilk teleskobu hollandalı gözlükçü Hans Lippershey yapmıştır. Astronomi alanında ise ilk teleskobu Galileo yapımıştır.

Not: Uzayı gözlemleyenlere astronom, uzaya gitmiş kişilere astronot denir. Bu iki terim karıştırılmaktadır.

Günümüzde gök bilimciler uzaktaki gök cisimleri teleskop sayesinde gözlemlemektedir. Teleskoplar optik ve radyo teleskobu olmak üzere ikiye ayrılır. Optik teleskoplar da aynalı, mercekli ve hem aynalı hem mercekli olmak üzere üçe ayrılır. Aynalı ve mercekli teleskoplar cismin görüntüsünü büyütürken, radyo teleskopları gök cisimlerinin yaydığı sinyalleri toplar.

Sovyetler birliği tarafından gönderilen Luna-2 adlı uzay aracı, Aya ilk inen insansız uzay aracıdır. İlk insanlı yoculuk ise Amerika Birleşik Devletleri tarafından düzenlenen Apollo-11 ile 1969da Ayın yüzeyine iniş yapan Neil Armstrong, Edwin Aldrin ve Michael Collins ile yapılmıştır. Neil Armstrong ise Ayın yüzeyine ilk ayak basan kişidir.

Teknolojinin gelişmesiyle Marsa hatta Venüs gibi diğer gezegenlere de buradaki gezegenler hakkında bilgi toplamak amacıyla insansız uzay araçları olan, uzay sondaları gönderildi. Ardından Dünyanın yörüngesine yapay uydular yerleştirildi. Daha da sonra insanların kalabileceği uzay istasyonları inşa edildi. Bu uzay istasyonlarından ilki "Salyut" uzay istasyonu, en ünlü ve başarılısı ise "MİR" uzay istasyonudur. Dünya ile uzay istasyonları arasında astronotları taşımakta kullanılan uzay araçları ise uzay mekikleridir. Uzay mekikleri tekrar kullanılabilir iken, uzay mekiklerini fırlatmaya yarayan roketler ise tekrar kullanılamaz.

Uzay araştırmaları sayesinde, günlük yaşamda kullandığımız birçok önemli araç - gereç keşfedilmiştir:
- Teflon
- Alüminyum folyo
- MR cihazı
- Bebek maması
- Tükenmez kalem
- Diş teli
- Kulak termometresi
- GPS
- Alev almayan giyisiler
- Kalp pili

1957den beri insanlar uzaya birçok teknolojik yapay uydu göndermiştir. Ancak bunların da bir ömrü vardır. Yapay uydular görevlerini bitirdikten sonra hala uzayda kalmaya devam eder. Bunun sonucunda uzayda roket tankları, ömrünü tamamlamış yapay uydular, uzay aracı atıkları uzay kirliliğini oluşturur.

İnsanlar uzaya çeşitli amaçlar için yapay uydular göndermiştir. Bu uydular bilgisayar kontrollü teknolojik cihazlardır.

Başlıca yapay uydular:
- Haberleşme uyduları
- Meteoroloji uyduları
- Astronomi uyduları
- Gözetleme uyduları


Türkiye de uzaya bazı yapay uydular göndermiştir:
- Türksat 3A (Aktif)
- Türksat 4A (Aktif)
- Türksat 4B (Aktif)
- Göktürk - 2 (Aktif)
- RASAT (Aktif)
- Göktürk - 1 (Aktif)
- Türksat 1B
- Türksat 1C
- Türksat 2A
- BİLSAT