Skip to main content

Mitoz Bölünme

Canlıların büyümesi ve gelişmesi için hücre bölünmeleri gereklidir. Hücer belirli büyüklüklere ulaşınca bölünmesi gerekir. Mitoz da her hücrede gerçekleşen bir hücre bölünmesi türüdür. Bu bölünme sonucunda ana hücreden 2 yeni hücre meydana gelir. Gelişmiş canlılarda dokuların onarılmasını ve büyümesini sağlar. Mesela kertenkelelerin kuyruğu koptuğunda yenisi çıkması, boyumuzun uzaması bu mitoz bölünme sayesinde gerçekleşir. Tek hüci canlılarda ise üremeyi sağlar.
Öncelikle mitozdan önce kromozomların ne olduğunu bilmemiz gerekiyor. Kromozomlar da tıpkı DNA gibi canlıların kalıtsal özelliklerini taşıyan yapılardır. DNA ve bazı proteinlerin birleşmesiyle oluşur. Her canlının farklı sayıda kromozomu vardır.

CanlıKromozom sayısı
Soğan8
İnsan46
Patates48
Köpek78
Eğti Otu500
Moli Balığı46

Not: Kromozom sayısı canlının gelişmişliğini belirlemez. Mesela İnsan ile Moli Balığının kromozom sayısı eşittir ama tabi ki insanlar balıklardan daha gelişmiştir :)

Mitoz Bölünme Aşamaları(Everi)


İnterfaz: Bu evre hazırlık evresidir. Hücrenin çekirdeğindeki DNA kendini eşler.
Profaz: Profaz evresinde iplik halinde bulunan DNA, kromozomlara dönüşür. Ardından çekirdek zarı yok olur ve sitoplazmadaki sentrozomların oluşturduğu iğ ipliklerine tutnur.
Metafaz: Sitoplazmadaki iğ ipliklerine tutunan kromozomlar hücrenin ortasına (ekvatoral düzlemde) dizilir.
Anafaz: Kardeş kromatitler birbirinden ayrılır ve karşılıklı kutuplara yerleşir.
Telefaz: Profaz olayının tersidir. Kromozomlar iplik halindeki DNAlara geri dönüşür ve iki ayrı çekirdek oluşurturur.
Sitoplazma bölünmesi: İki yeni çekirdek oluştuktan sonra sitoplazmanın da bölünmesi gerekir. Ancak bitki ve hayvan hücresinde bu bölünme aynı olmaz. Hayvan hücresinde sitoplazma boğumlanarak bölünür. Bitki hücresinde ise hücre duvarı vardır. Bu sebeple ara lamel ile bitki hücresi ikiye bölünür.
Sitoplazma bölünündükten ve iki yeni hücre oluşur. İki yeni hücredeki DNA ve genetik özellikler aynıdır. Ancak organel sayıları ve boyutları eşit olmak zorunda değildir. Mesela bir bitki hücresi bölündüğünde oluşan iki yeni hücrede kloroplast bulunmalıdır ama birinde 3 diğerinde 7 tane olabilir.

Mitozun her canlı için ayrı bir önemi vardır. Örneğin bir fidanın büyümesi için hücerinin çoğalması gerekir. Bu çoğalmayı da mitoz bölünme sağlar. Yere düşüp yaralandığımızda, kandaki hücerin çoğalarak o yarayı kapatması gerekir. Bu çoğalmayı da mitoz bölünme sağlar.